Kinderboek helpt ouders en leerkrachten om internetveiligheid bespreekbaar te maken

Zedenrechercheurs van politie Rotterdam, Iris Knoops en Pieter Melsen, roepen op tot actie tegen digitale criminaliteit op 21 mei 2025. 

In een wereld waarin kinderen steeds jonger online actief zijn, groeit ook het risico op misleiding en misbruik via internet. Zedenrechercheurs Iris Knoops en Pieter Melsen, werkzaam bij de eenheid Rotterdam, zien het dagelijks: kinderen die slachtoffer worden van online seksuele intimidatie, chantage of manipulatie. Sommige slachtoffers zijn nog maar zes jaar oud. 

Iris en Pieter schreven samen het kinderboek Mia & James en het grote online avontuur, bedoeld om jonge kinderen vanaf zes jaar spelenderwijs bewust te maken van de gevaren van het internet, nog vóórdat ze er actief gebruik van maken. “Vroeger zaten kinderlokkers en kwaadwillenden in de bosjes. Nu zitten ze op Snapchat, TikTok en in games, precies daar waar kinderen zelf ook zijn,” legt Iris uit. “Daarom is het belangrijk dat we kinderen, maar ook ouders en docenten, bewust maken van de gevaren online, zonder hen af te schrikken. Want internet is vooral leuk, en dat moet het ook blijven.” 

Een veilige omgeving om te praten 

Wat Iris en Pieter steevast terugzien is het schuldgevoel en de schaamte bij slachtoffers. Iris: “We horen vaak: ‘Mijn moeder heeft me zó vaak gewaarschuwd. Hoe heb ik hier toch in kunnen trappen?’. Maar je kunt een kind, dat actie en gevolg nog niet kent, dit niet kwalijk nemen. Kinderen moeten zich veilig voelen om te praten. Creëer die omgeving voor je kind, en oordeel vooral niet. Geef je kind mee: als er iets gebeurt, praat erover. Je bent niet de enige en je hoeft je écht niet te schamen.” 

Iris en Pieter benadrukken ook het belang van een veilige schoolomgeving, waar kinderen terechtkunnen bij een vertrouwenspersoon of hun leerkracht. “Veel van dit gedrag begint buiten school, maar het gaat vaak binnen school verder. Elke school heeft dus een verantwoordelijkheid,” stelt Iris. “Als docenten begrijpen wat er speelt in de online wereld van leerlingen, kunnen ze signalen eerder opvangen. Daarom is voorlichting voor hen ook belangrijk.” 

Concrete tips voor ouders en scholen 

- Ga actief het gesprek aan over wat je kind online doet. Vraag net zo vaak “Wat gebeurde er in je game?” als “Hoe was school?” 

- Laat kinderen zo nu en dan nieuwsberichten zien van slachtoffers en wat er kan gebeuren. Dat maakt het bespreekbaar en tastbaar. 

- Zorg dat kinderen weten waar ze terechtkunnen: bij ouders, op school of via gespecialiseerde organisaties. 

Instanties die helpen: 

- Helpwanted.nl – een chatplatform voor kinderen met vragen of problemen. 

- Centrum Seksueel Geweld – voor hulp en advies (0800 – 0188). 

- Takeitdown.ncmec.org/nl – om intieme foto’s van het internet te laten verwijderen.  

- Politie – Aangifte doen. “Dit is niet altijd makkelijk voor slachtoffers. Er wordt natuurlijk wel een heel proces in gang gezet. Maar je helpt er ook anderen mee,” zegt zedenrechercheur Iris. “Eén melding leidt vaak tot het ontdekken van tientallen slachtoffers. Niemand staat er alleen voor.” 

Kom in actie tijdens ‘Echt niet vandaag’ op 21-5-2025 

Op 21-5-2025 staat Regio Rotterdam in het teken van digitale veiligheid met de actiedag 'Echt niet vandaag’. Door de hele regio organiseren bedrijven, scholen, verenigingen, overheidsinstanties en inwoners acties die mensen bewuster en weerbaarder maken tegen digitale criminaliteit.  

Iris en Pieter roepen scholen, gemeenten en organisaties op om ook in actie te komen. Zodat we zoveel mogelijk slachtoffers voorkomen. Alles kan en mag! Organiseer bijvoorbeeld een voorlichting, ga met ouders in gesprek, lees kinderen voor uit het boek van Iris en Pieter of kies een gratis actie van de ideeënkaarten. Deze vind je in de Toolkit op de website www.echtnietvandaag.nl bij Regio Rotterdam. “Maak het leerzaam én leuk,” adviseert Iris. “Als kinderen het gevoel hebben dat ze iets leerzaams hebben gedaan én een leuke dag hebben gehad, dan blijft de boodschap hangen.” 

“De online wereld blijft, dus moeten wij meeontwikkelen. Laten we dit probleem samen aanpakken en zorgen dat we slachtoffers voorkomen.”