Gehackt zonder het te weten: een laptop die vastloopt of niet meer goed werkt
)
Matthijs Terpstra werkt bij CODA Apeldoorn (bibliotheek Apeldoorn), als coördinator Digitaal Meedoen. Hij heeft de opdracht om inwoners van de gemeente Apeldoorn digitaal vaardiger te maken. Regelmatig komt hij inwoners tegen die slachtoffer zijn geworden van digitale criminaliteit. Soms hebben ze dat zelf niet eens door. “Er rust een groot taboe op, terwijl ongelooflijk veel mensen slachtoffer worden. Daar moeten we wat aan doen.” CODA Apeldoorn kwam flink in actie tijdens de actiedag in Oost-NL in 2024 met een uitgebreid programma voor ouderen.
Een laptop die vastloopt of niet goed meer werkt
CODA Apeldoorn zet zich al jaren in om inwoners digitaal vaardiger te maken. Zo zijn er informatiepunten Digitaal Meedoen, waar inwoners dichtbij huis kunnen binnenlopen. Ook kunnen zij terecht in de bibliotheek in het centrum tijdens spreekuren. Matthijs vertelt: “Op deze spreekuren komen voornamelijk ouderen en mensen met een anderstalige achtergrond. Zij hebben vragen over DigiD of het aanvragen van toeslagen, maar ook over een laptop die is vastgelopen of niet meer goed werkt. Soms blijkt de laptop dan gehackt te zijn. Mensen hebben dat dan niet eens in de gaten.”
"Als bibliotheek hebben we een belangrijke verantwoordelijkheid om mensen weerbaarder te maken tegen digitale criminaliteit, zodat we slachtoffers kunnen voorkomen.”
Groot taboe
“Het onderwerp heeft veel aandacht nodig”, vervolgt Matthijs. “De helft van alle criminaliteit vindt inmiddels online plaats, terwijl er nog steeds een groot taboe op rust. Mensen denken vaak: ik ben niet handig of ik ben dom geweest. Dat heb je niet – of veel minder – als je op straat wordt overvallen. Daarom is de boodschap dat het écht iedereen kan overkomen zo belangrijk. Schaamte is niet nodig. Als bibliotheek hebben we een belangrijke verantwoordelijkheid om mensen weerbaarder te maken tegen digitale criminaliteit, zodat we slachtoffers kunnen voorkomen.”
In actie! Uitgebreid programma voor ouderen
Toen CODA Apeldoorn hoorde van het initiatief ‘Echt niet vandaag’, wilden ze meteen meedoen. “Maar dan wel met een flink programma”, vertelt Matthijs. De interactieve film voor ouderen Echt of Nep hadden ze al op de plank liggen. “We hebben de samenwerking opgezocht met de gemeente en politie. Zij hebben ons geholpen om de zaal vol te krijgen. Ook hoorden we dat de burgemeester en de korpschef het programma wilden aftrappen. Politieagenten hebben ondersteund bij de interactieve film en de scènes besproken. De reacties op de film waren goed. Sommige ouderen hadden al eens meegemaakt dat ze een appje kregen van iemand die zich voordeed als hun kleinkind. Anderen waren al geld verloren doordat ze op een verkeerde link hadden geklikt. Er ontstonden waardevolle gesprekken en er werden tips uitgewisseld om te voorkomen dat je slachtoffer wordt.”
Kom ook in actie!
Als bibliotheek, gemeente of overheidsinstantie speel je een belangrijke rol in preventie. Kom ook in actie tijdens een regionale actiedag van ‘Echt niet vandaag’ in jouw regio. Alles mag en kan: grote en kleine acties. Speel bijvoorbeeld de gratis interactieve film ‘Echt of Nep’ af en nodig ouderen uit om te komen kijken. Of gebruik de verschillende promotietools op de website onder Toolkit. Daar vind je ook meer inspiratie.